Znamy wspólnego przodka i drogę rozprzestrzeniania się języków transeurazjatyckich

16 listopada 2021, 11:08

Języki transeurazjatyckie to termin wprowadzony na oznaczenie sąsiadujących języków tradycyjnie klasyfikowanych jako ałtajskie. Do transeurazjatyckich mają należeć tureckie, mongolskie, tungusko-mandżurskie oraz japoński i koreański. Pojęcie języków transeurazjatyckich budzi spory wśród specjalistów. Wiele podobieństw pomiędzy tymi językami wynika z kontaktów między nimi. Powstaje jednak pytanie, czy przynajmniej część z podobieństw to nie wynik posiadania wspólnego przodka. A jeśli tak, to gdzie i kiedy języki te zaczęły się od siebie oddzielać.



Kopali okopy, znaleźli amfory. Obrońcy Odessy dokonali odkrycia archeologicznego

17 maja 2022, 09:24

Ukraińscy żołnierze ze 126. brygady obrony terytorialnej miasta Odessa dokonali... odkrycia archeologicznego. Podczas kopania okopów mających bronić miasta przed rosyjskim atakiem, obrońcy Odessy trafili na amfory.


Dwie mumie ze śladami morderstw sprzed tysiąca lat

16 września 2022, 05:57

Jednym z aspektów badań nad dawnymi społecznościami jest określenie, jak często ich członkowie stykali się z przemocą. Kwestię tę można śledzić szukając śladów urazów na zachowanych szczątkach ludzkich. W 2021 r. ukazały się szerzej zakrojone badania dotyczące mieszkańców Pustyni Atacama żyjących w latach 600 p.n.e. – 600 n.e., w ramach których okazało się, że 21% procent szkieletów – głównie męskich – nosiło ślady urazów, z czego połowa była śmiertelna.


Znaleziono strukturę obronną, o której pisał Juliusz Cezar. Pechowi Rzymianie przeoczyli 200 ton srebra

1 marca 2023, 12:08

Szukając złóż srebra, w I w. n.e. Rzymianie założyli w rejonie Bad Ems w dzisiejszej Nadrenii-Palatynacie dwa obozy wojskowe. Dzięki sprzyjającym warunkom zachowała się tu zaostrzona palisada chroniąca przed atakami wroga. O takich instalacjach, których funkcję można porównać do drutu kolczastego, wspominały źródła z epoki, w tym np. Juliusz Cezar, ale dotąd nikomu nie udało się ich znaleźć.


Fajka z Holandii w ruinach XVIII-wiecznej faktorii handlowej w USA

21 lipca 2023, 06:27

W miejscu dawnej faktorii handlowej Michilimackinac w cieśninie Mackinac, która łączy jeziora Michigan i Huron, archeolodzy znaleźli wykonany z białej gliny fragment główki fajki. Zabytek odkryto podczas wykopalisk w piwnicy jednego z domów. To nie pierwsze znalezisko archeologiczne w XVIII-wiecznym forcie, ale jedno z najbardziej wyjątkowych. Na fajce widać bowiem odcisk pieczęci przedstawiającej skaczącego jelenia. Takimi znakami posługiwali się w latach 1660–1776 fajkarze z Goudy w Republice Zjednoczonych Prowincji (Holandii).


Odkrycie jak na zamówienie. W gdańskim Żurawiu znaleziono średniowieczne wyznanie miłości

14 lutego 2024, 10:25

Podczas prac archeologicznych prowadzonych przy remoncie Żurawia w Gdańsku archeolodzy znaleźli cynową plakietkę w kształcie turkawki. To płasko-wypukły relief, na którym pod sylwetką ptaka umieszczono szarfę z napisem „Amor vincit omnia” – „Miłość wszystko zwycięża”. Na grzbiecie turkawki widzimy ślady po dwóch odłamanych uchwytach. Służyły one do zawieszenia plakietki na łańcuszku na szyi lub przypinania do ubrania.


Słynny skrzydlaty lew, symbol Wenecji, pochodzi z Chin

18 września 2024, 10:53

Na Piazzetta San Marco, weneckim placu łączącym Canale di San Marco z placem św. Marka znajdują się dwie słynne granitowe kolumny. Na jednej z nich stoi figura pierwszego patrona miasta, świętego Teodora. Drugą zaś wieńczy uskrzydlony lew z brązu, atrybut nowego patrona miasta, ewangelisty św. Marka. Jeszcze do niedawna sądzono, że lew pochodzi z Persji Achemenidów i oryginalnie przedstawiał chimerę, której dodano skrzydła. Właśnie okazało się, że posąg jest znacznie młodszy i powstał w Państwie Środka.


Cyna z Brytanii napędzała cywilizacje epoki brązu ze wschodniej części Śródziemiomorza

9 maja 2025, 08:39

Cyna z Wysp Brytyjskich w znacznej mierze ukształtowała położone we wschodniej części Śródziemiomorza cywilizacje epoki brązu. Do takich wniosków doszli naukowcy z Durham University, którzy przeprowadzili analizy rud cyny i cynowych przedmiotów. Uczeni zbadali m.in. cynę znalezioną na statkach, które zatonęły u południowo-zachodnich wybrzeży Brytanii, południowych wybrzeży Francji oraz wybrzeży Izraela.


Mózg zamiast palców

27 października 2006, 15:53

Na Washington University 14-letni chłopiec gra w starą grę "Space Invaders”. Strzela do kosmitów i niszczy ich pojazdy. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, że dziecko kontroluję grę za pomocą... mózgu.


Rozmaz szpiku kostnego u pacjenta z ostrą białaczką limfoblastyczną

Białaczka dziecięca roszyfrowana

18 stycznia 2008, 12:32

Olivia Murphy zachorowała na ostrą białaczkę limfoblastyczną w wieku 2 lat. Obecnie ma 4, a jej siostra bliźniaczka Isabella nadal jest zdrowa. U obu dziewczynek w szpiku kostnym wykryto komórki "przedbiałaczkowe" ze zmutowanym genem, ale aby rozwinęła się pełnoobjawowa choroba, musi wystąpić jeszcze druga mutacja (Science).


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy